Τα φωτογραφικά ενσταντανέ που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκθεση, προέρχονται από την ενότητα «The Greek Portfolio», έχουν παρουσιαστεί περισσότερες από έξι φορές σε όλο τον κόσμο και συνιστούν πολύτιμες μαρτυρίες για το πώς ήταν η χώρα μας 50 χρόνια νωρίτερα.
Με αφορμή λοιπόν, τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από τη δημιουργία της πολυβραβευμένης ενότητας φωτογραφιών A Greek Portfolio, ο Κωνσταντίνος Μάνος επανεξετάζει τις λήψεις που πραγματοποίησε κατά το διάστημα 1961-1964 (και συμπληρώθηκαν το 1967), όταν περιηγήθηκε τη γη των γονιών του από άκρη σε άκρη, «ως ένας φιλικός παρατηρητής, δίχως βιασύνη και συγκεκριμένο σχέδιο» και μας προσφέρει μια διαφορετική ανάγνωση του υλικού του.
Με τις μαγικές του εικόνες ο Μάνος μας καλεί συνοδοιπόρους στα απομακρυσμένα χωριά και νησιά της Ελλάδας του ’60 όπου άνθρωποι φτωχοί και αγέρωχοι, μέσα σ’ ένα σκηνικό αγροτικής απλότητας και γαλήνης, δίνουν με αξιοπρέπεια τον αγώνα τους για επιβίωση προσηλωμένοι σ’ έναν τρόπο ζωής απαράλλακτο για αιώνες. Στις φωτογραφίες του αποκρυσταλλώνονται εφήμερες καθημερινές στιγμές, με λιτό και αυστηρό ύφος, αλλά και με τρυφερότητα, χωρίς ρητορικά σχήματα. Το πολυβραβευμένο έργο του ξεχωρίζει από την έως τότε φωτογραφική απεικόνιση της χώρας και λειτουργεί ως εφαλτήριο στους νέους φωτογράφους για μια διαφορετική προσέγγιση της ελληνικής υπαίθρου. Όπως επισήμανε και ο ίδιος στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη, «αυτό που με ενδιέφερε ήταν η στιγμή. Αυτή η ιδιαίτερη, η ξεχωριστή στιγμή που αξίζει να τη βγάλεις φωτογραφία, που «ξεκολλάει» το φωτογραφιζόμενο γεγονός από την απλή καθημερινότητα, δίνοντάς του αντοχή στο χρόνο, υψηλή καλλιτεχνική αξία, αυθεντική συγκίνηση στο θεατή ».
 | ||
| Αγόρι με τσέρκι, Κρήτη, δεκαετία 1960 © Κωνσταντίνος Μάνος/MAGNUM/AURION |
 |
| Γυναίκα με κατσίκα, δεκαετία 1960 © Κωνσταντίνος Μάνος/MAGNUM/AURION |
 |
| Το σχολείο, Όλυμπος, Κάρπαθος © Κωνσταντίνος Μάνος/MAGNUM/AURION |
Πέρα από το εθνολογικό-ιστορικό ενδιαφέρον που απέκτησε το έργο αυτό με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα μετά τις καταλυτικές αλλαγές που επέφερε η ανάπτυξη του τουρισμού τις τελευταίες δεκαετίες, η ποιητική ικανότητα του φακού του Μάνου, δημιουργεί εικόνες διαχρονικές που αποπνέουν τη μοναδικότητα του τοπίου και των κατοίκων του, προσφέροντάς μας έτσι «ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας». Στο πρώτο μέρος της έκθεσης παρουσιάζεται ένα σύνολο πρωτότυπων εκτυπώσεων από τις φωτογραφίες που επέλεξε ο ίδιος το 1972 για να εικονογραφήσει το ομότιτλο λεύκωμά του. Στο δεύτερο μέρος, τα θέματα σταχυολογήθηκαν από τα 219 πρωτότυπα τυπώματα που πρόσφατα δώρισε ο δημιουργός στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και τα οποία δεν συμπεριέλαβε κατά τη σύνθεση του βιβλίου A Greek Portfolio.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει ο Γιάννης Δήμου.
Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ
Ο Κωνσταντίνος Μάνος γεννήθηκε στην πόλη Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας των Η.Π.Α. από έλληνες γονείς. Με τη φωτογραφία ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά στα δεκατρία του χρόνια, ως μέλος της φωτογραφικής λέσχης του σχολείου του. Στο πανεπιστήμιο ανακάλυψε τον Henri Cartier-Bresson και το έργο του. Έχοντας βρει τον μέντορά του, απέκτησε αμέσως την πρώτη του μηχανή Leica με την οποία πραγματοποίησε τις πρώτες του λήψεις σ’ ένα μικρό νησί απέναντι από τα παράλια της Νότιας Καρολίνας, όπου κατοικούν απόγονοι σκλάβων που εργάζονταν σε φυτείες. Σε ηλικία μόλις δεκαεννέα ετών προσλήφθηκε ως επίσημος φωτογράφος της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστόνης για το καλοκαιρινό της φεστιβάλ. Η συνεργασία του αυτή οδήγησε το 1961 στην έκδοση του πρώτου του βιβλίου με τίτλο Portrait of Α Symphony που περιλαμβάνει στιγμιότυπα από πρόβες και παραστάσεις της ορχήστρας στο ωδείο της πόλης. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας το 1954 με πτυχίο στην αγγλική λογοτεχνία και για τα επόμενα δύο χρόνια υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό. Μετά τη λήξη της στρατιωτικής του θητείας εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και εργάστηκε ως επαγγελματίας φωτογράφος για τα περιοδικά Esquire, Life και Look. Από το 1961 έως το 1963 ο Μάνος έζησε στην Ελλάδα όπου και φωτογράφησε για το λεύκωμα A Greek Portfolio το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1972. Το βιβλίο απέσπασε διακρίσεις στο φωτογραφικό φεστιβάλ της Arles και στο φεστιβάλ βιβλίου της Λειψίας. Το 1999 το επανεκδόθηκε με αφορμή την έκθεση των φωτογραφιών του στο Μουσείο Μπενάκη. Εικόνες από τη σειρά αυτή έχουν παρουσιαστεί εκτός των άλλων στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου και στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ εγκαταστάθηκε στη Βοστόνη και συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Time-Life συμβάλλοντας μάλιστα στην εικονογράφηση του βιβλίου τους για την Αθήνα. Το 1974, εργάστηκε ως κύριος φωτογράφος του Where’s Boston?, μιας παραγωγής πολυμέσων με θέμα τη ζωή της πόλης 200 χρόνια μετά την Αμερικανική Ανεξαρτησία. Με το πρόγραμμα αυτό συνδέθηκε τόσο η έκδοση του βιβλίου του Bostonians όσο και μια υπαίθρια έκθεση με 152 ασπρόμαυρες φωτογραφίες στις οποίες αποτυπώνεται η ποικιλομορφία των κατοίκων της πόλης. Από το 1963 ο Μάνος είναι μέλος του διεθνούς πρακτορείου Magnum Photos. Φωτογραφίες του συμπεριλαμβάνονται στις μόνιμες συλλογές σημαντικών ιδρυμάτων όπως του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστόνης, του Ινστιτούτου Τέχνης του Σικάγου, του Μουσείου Καλών Τεχνών του Χιούστον, της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, του Μουσείου Τέχνης Chrysler στο Νόρφολκ, του George Eastman House στο Ρότσεστερ, του Μουσείου Τέχνης της Ατλάντα καθώς και του Μουσείου Μπενάκη. Το 1982 ο Μάνος πέρασε από την ασπρόμαυρη φωτογραφία στην έγχρωμη. Τα πρώτα δείγματα από το εν εξελίξει έργο του American Color δημοσιεύτηκαν στο ομότιτλο βιβλίο το 1995. Το 2000 δημοσιεύτηκε η συνέχεια αυτής της δουλείας με τον τίτλο American Color 2. To 2003 απέσπασε το βραβείο Leica Medal of Excellence ανάμεσα σε 250 συναδέλφους για την έγχρωμη δουλειά του.
http://www.costamanos.com/
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Διάρκεια έκθεσης: Μέχρι 25 Αυγούστου 2013
Εισιτήριο: € 5, € 3
Μουσείο Μπενάκη, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, τηλ. 210 36 71000
Πληροφορίες για ξεναγήσεις και παράλληλες εκδηλώσεις: Μουσείο Μπενάκη
Ο Κωνσταντίνος Μάνος στο ελculture
«Ένας φωτογράφος πρέπει να μας δείξει κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί και που δε θα ξαναδούμε, ακριβώς λόγω του τρόπου που εκείνος βλέπει»
29.05.2013 Κείμενο: Φοίβος Σακαλής
http://www.elculture.gr/elcblog/article/kwnstantinos-manos-598051
Κόβουν την ανάσα οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Μάνου από την Ελλάδα του ’60
loutrakiblog
http://www.loutrakiblog.gr/2013/05/60.html
Έντυπη Έκδοση Εψιλον, Κυριακή 11 Απριλίου 2010
Κωνσταντίνος Μάνος Έντυπη Έκδοση Εψιλον
«Οι Αμερικανοί δεν είναι πια τόσο ανεκτικοί»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ | ΜΕΛΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ]
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=150085
Κωνσταντίνος Μάνος Νέος Κήρυκας 29 Μάιος 2008.
Νέος Κήρυκας Ημερήσια Εφημερίδα Χανίων, Κριάρη 6 (πάροδος) - Χανιά
28210 75504, 75505 Fax 28210 75506 www.neoskirikas.gr
Δείγματα της φωτογραφικής δουλειάς του παγκοσμίου φήμης Έλληνα φωτογράφου Κωνσταντίνου Μάνου, από το διεθνές πρακτορείο Magnum και της συνεργάτιδάς του Στέλλας Γιαννακοπούλου - Johnson, καθηγήτριας στο Art Institute of Boston και στα Maine Media Worksops, που παρουσιάσθηκε χθες το βράδυ στη Γαλλική Σχολή στη Χαλέπα είχε τη μοναδική ευκαιρία να απολαύσει το Χανιώτικο κοινό.Ο κ. Κωνσταντίνος Μάνος παρουσίασε φωτογραφίες από το βιβλίο του “A Greek Portfolio” μέρος των οποίων εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη και η κ. Στέλλα Γιαννακοπούλου φωτογραφίες της από το Μεξικό, τη Νικαράγουα και το Καμερούν που περιλαμβάνονται στο βιβλίο της “Al Sol” .
Μιλώντας για το λόγο της επίσκεψής του στα Χανιά ο παγκοσμίου φήμης φωτογράφος τόνισε «ήρθα εδώ για να κάνω ένα φωτογραφικό εργαστήριο το οποίο οργανώθηκε από το Main Photographic Workshop που είναι το πιο παλιό ίδρυμα στον κόσμο που άρχισε να εφαρμόζει αυτά τα φωτογραφικά εργαστήρια - σεμινάρια τα οποία διαρκούν μία εβδομάδα με δέκα μέρες. Με την ευκαιρία αυτή ήρθαν εδώ στα Χανιά δεκατέσσερις ξένοι φωτογράφοι από την Αμερική, τη Γερμανία, την Κύπρο και έδωσαν υποτροφίες σε 4-5 νέους φωτογράφους από τα Χανιά, οι οποίοι μας βοηθάνε πολύ όλα αυτά τα χρόνια». Μάλιστα όπως ανέφερε ο κ. Κωνσταντίνος Μάνος το 2011 έχει προγραμματίσει να παρουσιάσει στο Μουσείο Μπενάκη μία μεγάλη αναδρομική έκθεση που θα αποτελείται από 350 φωτογραφίες του. «Είναι η δεύτερη φορά που θα παρουσιάσω έργα μου στο Μουσείο Μπενάκη μετά το 1999 όταν τυπώθηκε η δεύτερη έκδοση του βιβλίο μου “A Greek Portfolio” στο οποίο συμπεριλαμβάνονται πολλές φωτογραφίες από την Κρήτη» σημείωσε ο γνωστός φωτογράφος .
Ε.Φ.
Σάρτη – Πολιτιστικός Σύλλογος Σάρτης "Η Αφησιά"
Αφησιανών Νέα – Σαρταίων Έργα
http://www.afisia.gr/news/?p=212Kωνσταντίνος Μάνος. Ένας διάσημος Αφησιανός!
....Το 1961, και σε ηλικία 27 ετών, εκδίδεται το πρώτο του βιβλίο «Portrait of A Symphony», με θέμα και εικόνες από τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βοστώνης. Στα τέλη του ίδιου έτους ταξιδεύει για πρώτη φορά ως νεαρός φωτογράφος στον τόπο καταγωγής του, την Ελλάδα, με την δίψα να γνωρίσει τον τόπο που είχε ακούσει μόνον από τις ιστορίες της οικογένειάς του για τη ζωή «στο χωριό». Όπως ο ίδιος είχε δηλώσει: «Όταν ήλθα στην Ελλάδα δεν γνώριζα τι θα φωτογραφήσω. Φανταζόμουν τοπία με παπαρούνες και ψαρόβαρκες και χρειάστηκε να μείνω λίγους μήνες για να ανακαλύψω το γνήσιο ελληνικό χωριό. Άρχισα να συγκεντρώνω αργά-αργά τις φωτογραφίες και να τις εμφανίζω σε ένα μικρό εμφανιστήριο στο διαμέρισμά μου στην Αθήνα. Ήταν για μένα μια πολύ ρομαντική εποχή κι οι άνθρωποι τόσο ευγενικοί και γενναιόδωροι. Πάντοτε έβρισκα μέρος για να μείνω και φαγητό κι όταν έφτανα στην πλατεία κι έμπαινα στο καφενείο με προσκαλούσαν να καθίσω μαζί τους και με κερνούσαν καφέ».
Αρχικά, σχεδιάζει να περάσει δύο μήνες, με σκοπό να μαζέψει υλικό για την έκδοση βιβλίου. Τελικά, παραμένει τρία ολόκληρα χρόνια, κρατώντας ένα μικρό διαμέρισμα στην Αθήνα και ταξιδεύοντας στην ύπαιθρο σε αναζήτηση φωτογραφιών. Καρπός της παραμονής του αυτής ήταν το λεύκωμα/βιβλίο «A Greek Portfolio», που δημοσιεύτηκε/εκδόθηκε το 1972, που προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση στους Ελληνοαμερικανούς επισκέπτες. Πρόκειται για μια σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών της Ελλάδας του `60, όπου αποτυπώνονται τοπία, πρόσωπα και σκηνές απλών ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου: «Υπάρχει μια θλίψη στις φωτογραφίες αυτές που τράβηξα το 1961-63, τότε που η Ελλάδα ακόμη υπέφερε από τις επιπτώσεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου. Ιδιαίτερα υπέφεραν τα μέρη που επισκέφθηκα, αφού ήταν κυρίως απομονωμένα χωριά. Κι ο κανόνας που ακολουθούσα ήταν να φωτογραφίζω σε μέρη που δεν διέθεταν ηλεκτρικό ρεύμα». Ο Κωνσταντίνος Μάνος μας επισημαίνει την απουσία από τις φωτογραφίες αυτές του ήλιου: «Ήμουν ένας πολύ σοβαρός νεαρός τότε και ήθελα οι φωτογραφίες να είναι πολύ σοβαρές και να αποτυπώνουν το βάθος και τη σοβαρότητα αυτών των ανθρώπων». Το βιβλίο κερδίζει διακρίσεις στην Arles και στο Φεστιβάλ Βιβλίου της Λειψίας (Leipzig Book Fair). Το 1963, ο Κωνσταντίνος Μάνος γίνεται μέλος του πρακτορείου Μagnum Photos. Ο Μάνος μιλά ασταμάτητα και με νοσταλγία για την εμπειρία του, ως νέος Ελληνοαμερικανός από τη Νότια Καρολίνα, στην Ελλάδα. Για τα παιδιά που τον ενθάρρυναν να μιλά ελληνικά και για τη μέρα που μόνος του στον Όλυμπο της Καρπάθου έλαβε τα καλά νέα, πως τον προσλάμβανε το πρακτορείο Magnum, κι αυτός δεν είχε κάποιον να τα μοιραστεί μαζί του. Αυτή ήταν η εποχή που αναπτύχθηκαν τόσο στενά οι δεσμοί του με την Ελλάδα και τις ελληνικές ρίζες του. Γιατί όπως λέγει γελώντας, στην Αμερική αισθάνεται 51% Αμερικανός και 49% Έλληνας, ενώ όταν βρίσκεται στην Ελλάδα συμβαίνει το αντίθετο. Την περίοδο εκείνη και τα σκληραγωγημένα και τίμια πρόσωπα των απλών ανθρώπων της ελληνικής υπαίθρου, ο Κωνσταντίνος Μάνος τα αναπολεί μέχρι σήμερα: «Άλλαξαν, χάθηκαν για πάντα και δεν πρόκειται να τα ξαναβρώ ποτέ. Δυστυχώς η Ελλάδα και το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου παγκοσμιοποιήθηκαν. Σίγουρα οι άνθρωποι ήθελαν ψυγείο και τηλεόραση, όμως σήμερα, στο καφενείο αντί για τάβλι βλέπεις τηλεόραση. Άλλαξαν οι άνθρωποι, βελτιώθηκε το επίπεδο ζωής, όμως χάθηκε η ποίηση. Γιατί υπήρχε μία ποίηση στην ποιότητα ζωής εκείνης της εποχής. Διαθέτω τα αρνητικά κι ελπίζω να αφήσω το αρχείο μου στο Μουσείο Μπενάκη, ένα υπέροχο ίδρυμα, το οποίο θα είναι ο τελικός προορισμός του Ελληνικού μου Χαρτοφυλάκιου».
