Στον Εμφύλιο όλες οι φωτογραφίες ήταν στημένες

της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ

Ξεκινήσαμε δυναμικά, συγχρονισμένοι με τους Ευρωπαίους. Επιδείξαμε εξαιρετικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, επιτεύγματα στο Βαλκανικό έπος. Για να χάσουμε στη συνέχεια για πάντα το τρένο του ρεαλισμού και της πρωτοπορίας. Και σήμερα, έναν ολόκληρο αιώνα μετά, φαίνεται ότι ξαναπιάνουμε το νήμα εκεί απ' όπου το αφήσαμε: διαπρέπουμε στην πολεμική φωτογραφία χάρη σε μια νέα γενιά φωτογράφων (Μπεχράκης, Κόντος κ.ά.) που καταξιώνονται με το έργο τους διεθνώς και αποσπούν κορυφαία βραβεία. Τα συμπεράσματα ανήκουν στον ιστορικό της φωτογραφίας Αλκη Ξ. Ξανθάκη ...........................

Φτάσαμε στη Μικρασιατική καταστροφή, όπου οι φωτογραφίες δεν είναι ούτε σε ποσότητα ούτε σε ποιότητα καλές. Κι όλοι οι επόμενοι πόλεμοι δεν κατεγράφησαν. Το '40 για παράδειγμα, βγήκαν καλές φωτογραφίες αλλά όχι ρεαλιστικές. Ολες στημένες, ωραία στημένες, επικές. Αλλά όχι ρεαλιστικές».

Κι έχει τόσο μεγάλη αξία αυτό για την ιστορία της φωτογραφίας μας;

«Ναι. Ενα πορτρέτο δεν πειράζει αν είναι στημένο.
Ενας πόλεμος όμως, ναι.. Και στον Εμφύλιο οι φωτογραφίες είναι όλες στημένες.
Δεν έχουμε ούτε μία που να αποδίδει μάχη. Από την άλλη έχουμε έναν ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος έβγαλε εξαιρετικές φωτογραφίες-σύμβολα.
Δεν είχαμε τα κότσια;
Δεν ενδιέφερε ο δικός μας Εμφύλιος τον κόσμο; Μπορεί.
Δεν νομίζω ότι το περιοδικό Life δημοσίευσε καμιά φωτογραφία του ελληνικού Εμφυλίου.
Κι αυτό έπαιξε το ρόλο του.
Ο Ελληνας φωτογράφος αν δεν είχε εμπορικό ενδιαφέρον δεν εκινείτο.

( η συνεχεια του αρθρου "Στον Εμφύλιο όλες οι φωτογραφίες ήταν στημένες" στην εφημεριδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)

..............................................................................................................................................
Το λεύκωμα «Ιστορία της ελληνικής φωτογραφίας, 1839-1970» του Αλκη Ξ. Ξανθάκη παρουσιάζεται στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5) από τους Φανή Κωνσταντίνου, Τάκη Τζίμα και Κυριάκο Ντελόπουλο.